ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

Μουσικά  όργανα

                             

 Κουδουνίστρα 

Το πρώτο παιχνίδι που έπιαναν στα χέρια τους τα βρέφη στην αρχαιότητα ήταν η πλαταγή (πλαταγώ = δημιουργώ ήχο κρούοντας), η κουδουνίστρα, που φέρεται να επινόησε ο «πατέρας» της μαθηματικής μηχανικής Αρχύτας από τον Τάραντα τον 4ο αι. π.Χ. και δείγμα της εκτίθεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.

 Καμωμένη από πηλό ή μέταλλο και γεμισμένη με πετραδάκια ή σπόρους, όχι μόνο διασκέδαζε τα νήπια, αλλά, σύμφωνα με τις δοξασίες της εποχής, απομάκρυνε και τα κακά πνεύματα.

Στα  πλαίσια του μαθήματος της γλώσσας τα παιδιά κατασκεύασαν τη δική τους κουδουνίστρα.

Κατασκευή 

Υλικά  κατασκευής

 

•    ένα κομμάτι από σκουπόξυλο  περίπου 25 εκατοστά

•    5 άδεια κουτιά από φωτογραφικό φιλμ

•     φακές – φασόλια -  πετραδάκια

•     5 καρφάκια  φελοπίνακα

•     πούλιες

•     κόλλα

Περιγραφή κατασκευής

   Παίρνουμε το κομμάτι ξύλου  και καρφώνουμε στο κέντρο τα καπάκια του φιλμ (με τα καρφάκια του φελοπίνακα),  το  ένα στο πάνω μέρος του ξύλου και τα άλλα 4 δεξιά και αριστερά του ξύλου με μικρή απόσταση μεταξύ τους. Κατόπιν διακοσμούμε  με πούλιες τα  άδεια κουτιά των φιλμ και τα γεμίζουμε με πετραδάκια , φασόλια, φακές και τα εφαρμόζουμε  στα καπάκια.

Η κατασκευή μας  είναι έτοιμη!!!

 Κατασκευάζουμε!!!

 

Έτοιμη!!!

Σαν παιδιά κι εμείς είπαμε να παίξουμε με την κουδουνίστρα  μας!!!

Αφού παίξαμε ...  είπαμε να  φέρουμε πληροφορίες στην  τάξη για κάποια μουσικά  όργανα ...

Σαντούρι

Το σαντούρι είναι έγχορδο κρουστό  επίπεδο μουσικό όργανο. Το όνομά του προέρχεται εκ της ελληνικής λέξεως ψαλτήριον μέσω της περσικής γλώσσας σαντούρ  Πρόκειται για αρχαίο μουσικό όργανο που επινοήθηκε πιθανόν στη Περσία από την οποία και διαδόθηκε τόσο προς την Ινδία και την Κίνα, όσο και δυτικά στη Μέση Ανατολή και τη Βαλκανική. Κατασκευάζεται συνηθέστερα από ξύλο καρυδιάς. Έχει σχήμα τραπεζοειδές.  Το σαντούρι χρησιμοποιείται κυρίως στην παραδοσιακή μουσική της Ελλάδας και άλλων χωρών της Εγγύς Ανατολής. Ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες δεξιοτέχνες του οργάνου αυτού ήταν ο Αριστείδης Μόσχος, ο οποίος και είχε δημιουργήσει σχετική σχολή διάδοσης.

                                                                         Βασίλης

Λύρα

Η λύρα είναι ένα έγχορδο μουσικό όργανο. Σύμφωνα με τη μυθολογία η πρώτη λύρα κατασκευάστηκε από το Θεό Ερμή και ήταν δώρο προς το Θεό Απόλλωνα ώστε εκείνος να τον συγχωρήσει γα την κλοπή των βοδιών του. Αποτελούταν από καβούκι χελώνας και χορδές από τα εντόσθια ζώων.  

Στην περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ο όρος "λύρα" χρησιμοποιούταν για να περιγράψει ένα αχλαδόμορφο μουσικό όργανο που παιζόταν με δοξάρι.

Μετεξέλιξη της Βυζαντινής λύρας με δοξάρι (lura) είναι οι σύγχρονες αχλαδόσχημες και φιαλόσχημες λύρες που χρησιμοποιούνται σε διάφορες περιοχές των Βαλκανίων και της Μικράς Ασίας και παίζονται με δοξάρι. Ακουστικά, έχουν κάποια ομοιότητα με το βιολί. Διαφορετικός όμως είναι ο τρόπος που κρατείται η λύρα, καθώς δεν ακουμπάει το σκάφος της στον λαιμό/κάτω γνάθο του οργανοπαίκτη όπως το βιολί αλλά ακουμπάει συνήθως στο γόνατο του όταν είναι καθιστός, η στηρίζεται στην κοιλιακή χώρα όταν είναι όρθιος.

 Στην Ελλάδα, χρησιμοποιείται κυρίως στην Κρήτη , τα Δωδεκάνησα  αλλά και στην βόρεια Ελλάδα.

                                                                                 Μαρία

Mπαγλαμάς

Ο μπαγλαμάς ή μπαγλαμαδάκι, είναι νυκτό μουσικό όργανο, όπως κι ο ταμπουράς, και μικρογραφία του μπουζουκιού, που χρησιμοποιείται στην ελληνική λαϊκή μουσική. Κατά κανόνα έχει τρεις διπλές χορδές. Ο ήχος του μπαγλαμά είναι οξύς. Κάθε χορδή κουρδίζεται μία οκτάβα υψηλότερα από την αντίστοιχη στο μπουζούκι. Ο λόγος που ο μπαγλαμάς έχει μικρότερες διαστάσεις είναι ότι έτσι θα μπορούσαν οι παίχτες να τον κρύψουν εύκολα αφού απαγορευόταν επί τουρκοκρατίας και μετέπειτα επί δικτατορίας .

                                                                            Μαριλένα 

Βιολί

 

Το βιoλί είναι έγχορδο μουσικό όργανο που παίζεται με δοξάρι. Έχει 4 χορδές και  στηρίζεται στον ώμο ενώ με το ένα χέρι ο μουσικός απλώς πιέζει τις χορδές με το να το κρατά καθόλου ενώ με το άλλο κινεί το δοξάρι επάνω στις χορδές. Το βιολί εμφανίστηκε τον 16ο αιώνα στην Ιταλία.

Ο Ελληνικός λαός λέγοντας βιολιά (στον πληθυντικό) χαρακτηρίζει τις μικρές λαϊκές ή παραδοσιακές ορχήστρες από διάφορα όργανα όπως φλάουτο, κλαρίνο, ούτι, ντέφι, τσαμπούνα κλπ. που απαρτίζονται κυρίως σε γιορτές γάμων και πανηγύρια. Το βιολί είναι πολύ διαδεδομένο κυρίως στην παραδοσιακή μικρασιατική, νησιώτικη και κρητική μουσική.

                                                                     Παναγιώτης

                                                                                  

                                                                                                 

Φυσαρμόνικα

Η φυσαρμόνικα είναι ένα πνευστό μουσικό όργανο. Οι ήχοι του οργάνου παράγονται είτε με δυνατή εκπνοή (φύσημα) είτε με εισπνοή (ρούφηγμα) μετακινούμενο δεξιά - αριστερά στα χείλη. Δια του τρόπου αυτού από τα παλλόμενα ορειχάλκινα γλωσσίδια παράγονται μουσικοί φθόγγοι διατονικής κλίμακας και ορισμένες συγχορδίες. Πρόγονος του οργάνου αυτού φέρεται ο πολύαυλος των αρχαίων Ελλήνων, καθώς και το σενγκ των Κινέζων ή το σο των Ιαπώνων. Στη Δύση, το όργανο αυτό διαδόθηκε περί τον 19ο αιώνα σε χρήση μουσικής κυρίως μπλουζ και κάντρι. Στην Ελλάδα, η χρήση του είναι σχετικά περιορισμένη κυρίως στο ελαφρό τραγούδι και του νέου κύματος που αναπτύχθηκε στις δεκαετίες του 1960

                                                                         Ιωάννα

Μπουζούκι

Το Μπουζούκι είναι λαουτοειδές έγχορδο λαϊκό μουσικό όργανο,

με αχλαδόσχημο αντηχείο (σκάφος) από επιμήκεις ξύλινες λουρίδες, τις ντούγιες, και μακρύ βραχίονα, το μπράτσο ή μάνικο με κλειδιά στην άκρη για το χόρδισμα (κούρδισμα). Το σύγχρονο μπουζούκι διαθέτει τρεις ή τέσσερις διπλές χορδές τις οποίες χτυπά ο μουσικός με ένα μικρό πλήκτρο την πένα. Αρχικά το μπουζούκι έφερε τρία ζεύγη μεταλλικών χορδών.

Η καταγωγή του μπουζουκιού σαν όργανο είναι ελληνική, ενώ θεωρείται όπως κι όλα τα λαούτα, σαν ένα είδος μετεξέλιξης της αρχαιοελληνικής πανδούρας.   Tο μπουζούκι που κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη λαϊκή ορχήστρα, έχει σχήμα, διαστάσεις και διάταξη χορδών, ίδια περίπου εδώ και χιλιάδες χρόνια. Πέρασε από τους αρχαίους Έλληνες στους Βυζαντινούς, επέζησε στην Τουρκοκρατία και η άνθησή του στις μέρες μας πέρασε πρώτα από μια περίοδο αμφισβήτησης στις αρχές του αιώνα.

                                                                            Δάνος

Φλογέρα

     

     Η φλογέρα είναι πνευστό μουσικό όργανο. Είναι κυλινδρικό,

μακρόστενο, ανοικτό και στα δύο του άκρα, στο ένα άκρο φέρει επιστόμιο που παράγει τις κύριες δονήσεις του ήχου, και κατά μήκος του κυλίνδρου φέρει ευθυγραμμισμένες τρύπες, σε σχετικές αποστάσεις μεταξύ τους, τις οποίες κλείνει και ανοίγει με τα δάχτυλά του ο οργανοπαίκτης καθώς παίζει. Είναι παραδοσιακό μουσικό όργανο που φτιάχνεται από καλάμι ή ξύλο, αλλά και πιο σύγχρονα υλικά πλέον, όπως πλαστικό. Έχει διάφορα μεγέθη και απαντάται με μήκος από 15 ως και 50 περίπου εκατοστά. Η φλογέρα, πέραν του ότι χρησιμοποιείται από τον λαό της ελληνικής υπαίθρου, είναι από τα μουσικά όργανα που διδάσκονται τα παιδιά μουσική στα δημόσια σχολεία.

     Φυσώντας στην κεφαλή, ο αέρας αποκτά υψηλή ταχύτητα διερχόμενος από το στένωμα μεταξύ του επιστομίου και του κυλίνδρου, και συνεχίζοντας χτυπά στο γλωσσίδι, το οποίο είναι αιχμηρό και σχίζει τον αέρα που διέρχεται και έτσι παράγονται οι κύριες δονήσεις. Ο ήχος αυτός μεταβάλλεται ανάλογα με το μήκος της στήλης του αέρα που δονείται στο εσωτερικό του οργάνου, η οποία καθορίζεται από τις τρύπες που ανοίγουν και κλείνουν.

                                                                                                                                                                                       Ζωή 

Μαντολίνο

Ένα διεθνές μουσικό όργανο που το συναντάμε σε πολλά μέρη του

κόσμου εκτός Ελλάδας. Στην Ελλάδα είναι γνωστό στα Επτάνησα και στην Κρήτη. Το μαντολίνο είναι ένα τετράχορδο νυκτό έγχορδο όργανο με τέσσερις διπλές χορδές από την οικογένεια του λαούτο που εμφανίστηκε στην Ιταλία τον 17ο αιώνα και εξαπλώθηκε παγκοσμίως τον 19ο αιώνα περνώντας από την Ευρώπη, στην Ρωσία, την Αμερική, την Ιαπωνία και στα παράλια της Μικράς Ασίας.
Το μαντολίνο για να φτάσει στην σημερινή μορφή κατασκευαζόταν με πολλές ποικίλες μορφές, αλλά αυτές που επικράτησαν ήταν το <Ναπολιτάνικο> σχήμα το οποίο οφείλεται κατά μεγάλο βαθμό στον κορυφαίο οργανοποιό  Πασκουάλε Βινάτσια(1806-1882).  Αργότερα κατασκευάστηκαν και μαντολίνα με επίπεδη πλάτη στην Γαλλία και στην Πορτογαλία

                                                                                                                                                                       Ανδριάνα

Κιθάρα

Η κιθάρα υπήρξε έγχορδο μουσικό όργανο της Ελληνικής

Αρχαιότητας, το οποίο ανήκε στην ευρύτερη οικογένεια της λύρας.

Στις μέρες μας η κιθάρα αναφέρεται στο σύγχρονο μουσικό όργανο, το οποίο δανείζεται το όνομά του από το αρχαιοελληνικό ομώνυμο όργανο, αλλά ωστόσο αποτελεί εξέλιξη μιας ξεχωριστής οικογένειας εγχόρδων οργάνων, που περιλαμβάνει το λαούτο, ενώ απαντάται σε πλήθος πολιτισμών με διαφορετικές ονομασίες και κατασκευαστικά στοιχεία.

Στη σύγχρονη εκδοχή της, η κιθάρα αποτελείται συνήθως από έξι χορδές, ωστόσο συναντώνται και παραλλαγές με επτά, οκτώ, δέκα, δώδεκα και δεκαοκτώ. Η οικογένεια της κιθάρας περιλαμβάνει εν γένει αρκετά όργανα που εμφανίζουν παραλλαγές ως προς τη μορφολογία τους ή τον τρόπο εκτέλεσής τους.

                                                                                                                                                          Πετρούλα 

Πιάνο
Το πιάνο, (παλαιότερη ελληνική απόδοση: κλειδοκύμβαλο), είναι

μουσικό όργανο, που εντάσσεται στην κατηγορία των χορδόφωνων η αλλιώς των πληκτροφόρων. Παίζεται με πλήκτρα, τα οποία όταν πατηθούν από τον πιανίστα σηκώνουν σφυράκια που χτυπούν τις χορδές του, παράγοντας έτσι ήχους. Η δυνατότητα να δίνει μια διαφορετική νότα από το κάθε δάχτυλο και να κάνει κάθε νότα απαλή ή δυνατή, δίνει στο πιάνο μια εκπληκτική ποικιλία έκφρασης. Το πιάνο μπορεί να αποδώσει μουσική είτε ως σόλο όργανο, είτε μέσα σε μια ορχήστρα. Τα καλύτερα καθώς και αρκετά ακριβά σε τιμή είναι τα πιάνα με ουρά που είναι μεγάλα όχι μόνο σε μέγεθος αλλά και σε ήχο. Τα όρθια πιάνα είναι ίσως πιο συνηθισμένα γιατί καταλαμβάνουν λιγότερο χώρο αλλά και επειδή είναι λιγότερο ακριβά.

                                                           Νάσια                              
Ώρα  για  λίγη μουσική...                                   

 Ακούμε τραγούδια   για τα παιδιά

Αν όλα τα παιδιά της γης

    Τα μικρά παιδιά

  Μια  βραδιά  στο  Πόρτο  Λίλι

Ακούσαμε τα τραγούδια και μετά αποτυπώσαμε  τα συναισθήματα που μας δημιούργησαν,  σε ένα χαρτί όπως εμείς ξέρουμε … 

 

 

Μετά τη ζωγραφική είπαμε   να  γίνουμε και ποιητές…

       Διαλέξαμε ένα πινάκα ζωγραφικής  από το μάθημα του βιβλίου και  δημιουργήσαμε το δικό μας ποίημα ή ιστορία.

PABLO  PICASSO: « Τρεις  μουσικοί »

ΟΙ   ΤΡΕΙΣ ΜΟΥΣΙΚΟΙ

Αν όλος ο κόσμος ήταν γεμάτος

με μουσικούς κεφάτους

άνθρωποι, μικροί, μεγάλοι

χαρούμενοι ,κεφάτοι,

σε ολόκληρη τη γη.

Οι νότες θα πετούσαν εδώ κι εκεί

σαν τα πουλιά  εκεί.

Και οι τραγουδιστές θα τραγουδούσανε τραγούδια

και θα άνθιζαν τα όμορφα  λουλούδια.

                                                                    Βασίλης 

ΤΡΕΙΣ    ΜΟΥΣΙΚΟΙ

Τρεις μουσικοί

με άρπα, κιθάρα και βιολί

από τότε που ήτανε μικροί

έπαιζαν μαζί.

Τρεις  φίλοι κολλητοί

πάντα γελαστοί

βράδυ και πρωί

όταν έπαιζαν μαζί

όλοι τους θαύμαζαν πολύ.

                                                          Παναγιώτης

         ΠΟΥ ΠΗΓΑΝ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ

  Μια φορά ήταν τρεις καλοί  φίλοι που ήταν μουσικοί, ο καθένας έπαιζε από ένα μουσικό όργανο.

    Το βράδυ θα έδιναν μια συναυλία. Μόλις ετοιμαστήκαν να πάνε στη συναυλία , ανακάλυψαν ότι  λείπουν τα μουσικά όργανά τους, έψαξαν παντού , άλλα τα όργανα άφαντα.

Η ώρα της συναυλίας πλησίαζε , άλλα τα όργανα πουθενά. Έτσι αποφάσισαν να πάνε στη συναυλία δίχως τα όργανα.

Μόλις έφτασαν εκεί , ρώτησαν αρκετό κόσμο μήπως είδαν κάποιον  να πειράζει τα όργανά τους, άλλα όλες οι απαντήσεις ήταν αρνητικές.

Εκεί που είχαν απελπιστεί, ακούστηκε η φωνή της καθαρίστριας που τους έλεγε ότι τα όργανά  τους είναι στην αποθήκη, τότε αυτοί ανακουφισμένοι έτρεξαν πήραν τα όργανά τους και ξεκίνησε μια υπέροχη συναυλία .

                                                                  Μαριλένα 

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ

Παίζει η άρπα μουσική

την ακούνε όλοι μαζί.

Το  βιολί παίρνει σειρά

τρέχει ο κόσμος  βιαστικά.

Τους ακούει η κιθάρα

ξεκινάει και αυτή.

Και αρχίσανε όλα μαζί

συναυλία στην αυλή.

                                                               Πετρούλα

 ΤΡΕΙΣ    ΜΟΥΣΙΚΟΙ

Τρεις μουσικοί με άρπα

κιθάρα και βιολί.

Ήταν πάντα μαζί

και τους άρεσε η μουσική.

Πήγαν την αυλίτσα

Και κάνανε μια συναυλίτσα.

                                                                   Δημήτρης

ΤΡΕΙΣ    ΜΟΥΣΙΚΟΙ  ΜΕ ΑΡΠΑ

Τρεις  μουσικοί με άρπα

κιθάρα και βιολί.

Κάθονταν  στο τραπέζι

και έπαιζαν μουσική.

Ήρθαν να ακούσουν και τα πουλιά

με μεγάλη τους χαρά.

                                                                         Νάσια

ΤΡΕΙΣ    ΜΟΥΣΙΚΟΙ  ΜΕ ΑΡΠΑ, ΚΙΘΑΡΑ ΚΑΙ ΒΙΟΛΙ

Περνούν τρεις μουσικοί

περνούν τρεις μουσικοί

με άρπα, κιθάρα και βιολί.

Τα παντζούρια ανοίγουν τα παιδιά

για να ακούσουν με χαρά.

Το φθινόπωρο εξαφανίζεται

κι η άνοιξη εμφανίζεται.

Περνούν τρεις μουσικοί

περνούν τρεις μουσικοί

με άρπα, κιθάρα και βιολί.

Τα λουλούδια ανθίζουν

κι τα πουλιά ζωγραφίζουν.

Ο ουρανός μεθάει

κι η θάλασσα τραγουδάει.

                                                                 Ιωάννα

  

ΤΡΕΙΣ    ΜΟΥΣΙΚΟΙ 

Τρεις μουσικοί φανταστικοί

στήσανε  παράσταση τρελή

με άρπα κιθάρα και βιολί.

Ο κόσμος χειροκρότησε πολύ

γιατί  ήτανε καλοί.

                                                                      Γιάννης

                         

RENE  MAGRITE: « Η λαϊκή γιορτή »

Η ΛΑΪΚΗ ΓΙΟΡΤΗ

Στην Λαϊκή Γιορτή

στη μεγάλη τη σκηνή

βγαίνουνε οι μουσικοί

για να παίξουν μουσική.

Έρχεται ο βιολιστής

έρχεται ο κιθαρίστας

έρχεται ο τραγουδιστής

έρχεται και ο μπασίστας.

Κάνει λάθος το βιολί

και λάθη κάνουν όλοι μαζί

και πετάγονται οι νότες από εδώ και από εκεί

ντρέπονται οι μουσικοί.

Το κοινό γιουχάρει

και ντομάτες τους πετάει

συνεχίζουν οι καημένοι

φανερά όμως λυπημένοι.

Παίζουν ωραία μελωδία

σαν αυτή δεν υπάρχει καμία!

Και γεμίζει ο τόπος μουσική

όπως και η Λαϊκή Γιορτή.

                                                                 Ζωή

Η ΛΑΪΚΗ ΓΙΟΡΤΗ

Μια λαϊκή γιορτή

με τις νότες στο χαρτί.

Απαλή η μουσική που κόσμο ταξιδεύει

και τις ψυχές των ανθρώπων τις γιατρεύει.

Το περιστέρι πετά  στον ουρανό

μες στις νότες χαρωπό.

Οι άνθρωποι το περιμένουν για να έρθει

και ειρήνη να τους φέρει.

                                                                   Δάνος

Γ. ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ: « Κοπέλα με άρπα »

Η ΚΟΠΕΛΙΑ

Μια κοπελιά

με μακριά μαλλιά

παίζει άρπα

κι ο κόσμος χειροκροτά.

Τους   αρέσει η μουσική

που έπαιζε η κοπελιά

χαίρονται  να την ακούν

σαν  τα πουλιά που κελαηδούν.

                                                                    Ανδριάνα

 ΚΟΠΕΛΑ  ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΠΑ

Μια κοπέλα όμορφη

με καστανά μαλλιά

βγήκε να παίξει με την άρπα της

έξω στην εξοχή.

Έπαιζε τόσο όμορφα

που όλα τα πουλιά κάθισανε

επάνω της και άκουγαν

πως έπαιζε την όμορφη, την άρπα της.

Μαρία